ارزان‌ فروشی در خارج، گران فروشی در داخل

بررسی آمارها

بر اساس داده‌های گمرکی اتحادیه اروپا، در مدت ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ میلادی، مجموع ارزش صادرات ورق گرم فولاد ایران به اتحادیه اروپا ۱۳۵ میلیون دلار (میانگین بهای واحد ۶۵۲ دلار بر تن) بوده است. ارزش صادرات در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۲۱۹میلیون دلار (با میانگین بهای واحد ۵۴۵ دلار بر تن)، در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۳۲۴ میلیون دلار (با میانگین بهای واحد ۴۰۴ دلار بر تن) و در سال ۲۰۱۶ میلادی به ۲۳۱ میلیون دلار (با میانگین بهای واحد ۳۳۲ دلار بر تن) رسیده است.

بررسی روند ارزش واحد صادراتی ورق فولاد گرم ایران به اتحادیه اروپا حاکی از آن است که ارزش واحد اعلام شده توسط گمرک‌های اتحادیه اروپا برای واردات ورق فولاد گرم از ایران در ماه ژانویه سال ۲۰۱۴ میلادی (دی ماه سال ۱۳۹۲) به تدرج از ۶۰۰ دلار بر تن کاهش یافت و در ماه ژانویه سال ۲۰۱۶ (دی ماه سال ۱۳۹۴) به حدود ۳۰۰ دلار در هر تن سقوط پیدا کرد. این آمارنشان دهنده آن است که قیمت فولاد صادراتی ایران به اروپا نصف شده بود.

وضعیت داخل مرزها

بنابر داده‌های سازمان بورس کالا، ارزش فروش ورق فولاد گرم شرکت فولاد مبارکه در سه‌ماهه اول سال ۱۳۹۴ حدود ۱۷ هزار ریال بر کیلوگرم بوده است که به تدریج اندکی کاهش داشت و طی ماه‌های مرداد سال ۱۳۹۴ تا فروردین سال ۱۳۹۵، حدود ۱۴۵۰۰ ریال بر کیلوگرم نوسانات کمی داشت. ماه‌های اردیبهشت تا شهریور سال ۱۳۹۵ ارزش ورق فولاد گرم به سطح ۱۶ هزار ریال در کیلوگرم رشد داشت و پس از آن مجدداً افزایش یافت، اما از آذر سال ۱۳۹۵ تا فروردین ۱۳۹۶ با قیمت ۲۰هزار و ۶۰۰ ریال بر کیلوگرم تثبیت شد. ارزش ورق فولاد گرم در ماه‌های مرداد و شهریور سال ۱۳۹۶ به ۲۳ و ۲۵ هزار ریال بر کیلوگرم رشد پیدا کرد. شهریور ماه ۱۳۹۶، نسبت به ماه مشابه سال قبل ارزش ورق فولاد گرم ۵۹ درصد و نسبت به آغاز سال ۱۳۹۵، با ۷۴ درصد افزایش همراه بوده است.

در شرایطی که نرخ فروش داخلی ورق فولاد گرم با رشد پیوسته ای همراه بود، بهای واحد صادرات ورق فولاد گرم به اتحادیه اروپا به میزان قابل ملاحضه ای در سطحی زیر قیمت فروش داخلی بود. در ماه فروردین سال ۱۳۹۴، قیمت فروش داخلی ورق فولاد گرم ۳۷ درصد (۴۷۰۰ ریال بر کیلوگرم) بیشتر از بهای واحد صادراتی به اتحادیه اروپا بود که این اختلاف به تدریج کاهش یافت و در شهریور ماه سال ۱۳۹۴ به ۱۴درصد (۱۸۰۰ ریال بر کیلوگرم) افت پیدا کرد. از آبان ماه سال ۱۳۹۴، روند اختلاف بین قیمت‌های فروش داخلی و بهای واحد صادراتی به اتحادیه اروپا به تدریج شدت گرفت و در اسفند ماه سال ۱۳۹۴، گران فروشی داخلی نسبت به صادراتی به ۶۱ درصد (۵۵۰۰ ریال بر کیلوگرم) رشد داشت. این روند تا تیر ماه سال گذشته به میزان ۶۵ درصد (۶۳۰۰ ریال بر کیلوگرم) ادامه پیدا کرد. رشد بالای نرخ فروش داخلی نسبت به بهای صادراتی مقارن با افزایش بالای صادرات ورق فولاد گرم به اتحادیه اروپا است.

نتیجه اقدامات هماهنگ دولت و تولیدکنندگان بزرگ فولاد

اقدامات مشترک و هماهنگ دولت و تولیدکنندگان بزرگ فولاد، نتایج زیر را به همراه داشته است:
• ۱- بهای بالا و نامتعارف مواد اولیه (ورق فولاد گرم) گران شدن محصولات و کالاهای تولیدی نهایی که ده‌ها شاخه تولیدی و صنعتی کشور را در بر می‌گیرد: با نظر به گستره کاربرد و مصرف آهن و فولاد در بخش‌های مختلف اقتصادی عمرانی، ساختمانی، صنعتی، کشاورزی و حتی خدماتی، اثرات بهای زیاد و افزایش شدید و نا متناسب آن بر روی تمامی فعالیت های اقتصادی کشور قابل ملاحظه و محسوس است.
• ۲-کاهش شدید میزان فعالیت و در نتیجه، کم شدن اشتغال و درآمد اقتصادی در صنایع پایین‌دستی فولاد و قسمت های مرتبط با مصرف فولاد و محصولات فولادی: با وجودی که طی دو دهه گذشته بخش غالب حمایت‌ ها و منابع مالی در راستای توسعه صنایع بالادستی تولید فولاد صرف شده است، در کل کارگاه‌های بزرگ تولید آهن و فولاد حدود ۸۰ هزار نفر مشغول به کار هستند و در مقابل اشتغال در واحدهای صنعتی و تولیدی صنایع فلزی بالغ بر ۴۰۰ هزار نفر است. با در نظر گرفتن صنایع ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات و دیگر بخش‌های صنعتی مرتبط، حدود یک میلیون نفر در کارگاه‌ها و صنایع پایین‌دستی فلزی مشغول به کار هستند. کاهش میزان فروش و توان اقتصادی صنایع فلزی پایین‌دستی اثرات قابل توجه و مستقیمی بر افت درآمد و اشتغال صنعتی و تشدید رکود اقتصادی کشور دارد.
• ۳- افزایش نامتعارف قیمت تمام‌شده و ارزش فروش تولیدات صنایع فلزی داخلی (و همچنین دیگر بخش‌های تولیدی وابسته) و به دنبال آن کاهش قدرت رقابت آن ها در بازارهای داخلی در برابر کالاهای وارداتی و به ویژه کالاهای ارزان قیمت ساخت چین .

• ۴- ارزان‌فروشی صادراتی انواع ورق فولاد گرم در سطح جهان مخصوصاً به کشورهای اروپایی و محکومیت ایران در دامپینگ صادرات فولاد به اتحادیه اروپا و از دست دادن این بازار مهم.

منبع:جام جم آنلاین