راهبرد مالی برای فولاد ایران

در آستانه برگزاری بزرگترین همایش فولادی خاورمیانه، متولیان صنعت فولاد کشور گرد هم آمدند و چالشها و مزیت های توسعه در این صنعت را مورد بررسی قرار دادند.
در سومین نشست کمیته راهبردی هشتمین همایش چشمانداز صنعت فولاد و معدن ایران که با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شد، فعالان بخش خصوصی در کنار چالشهای پیش روی صنعت فولاد، از افزایش صادرات و دستیابی به هدفگذاری صورت گرفته در زمینه تولید فولاد در کشور خبر دادند.
به نقل از فعالان این بخش، صنعت فولاد بعد از سال ها رکود، در حال حاضر از سقوط در دره مرگ فاصله گرفته و با توجه به توسعه صورت گرفته در این حوزه میتوان به رشد صنعت فولاد در چهار سال آینده امیدوار بود. در کنار موارد عنوان شده از جانب فعالان بخش خصوصی، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این نشست به بررسی چالش های پیش روی صنعت فولاد پرداخت. محمد شریعتمداری «عدم توازن در صنعت فولاد، وضعیت زیرساختها، کمبود آب، عدم توجه به آمایش سرزمینی و…» را از جمله چالشهای موجود در این صنعت برشمرد. در این نشست راهبرد مالی برای فولاد ایران مورد ببرسی قرار گرفت به گونه ای که به گفته شریعتمداری،به منظور تأمین زیر ساختهای صنعت فولاد (توسعه ریل و برق) به ۱۹ میلیارد یورو و برای تجهیز معادن نیز به ۶۰۰ میلیون یورو منابع ارزی نیاز است.
در سومین نشست کمیته راهبردی هشتمین همایش چشمانداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار، محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت، مهدی کرباسیان رئیس هیات عامل ایمیدرو، مصطفی موذنزاده، جعفر سرقینی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران، محمود اسلامیان رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، علیرضا شکرریز مدیرعامل شرکت پارس دیبابنیان، محمد ابکاء مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک، مهرداد اکبریان رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران، علی همت مدیرعامل شرکت ایریتک، محمود نوریان مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، ناصر تقیزاده مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل گهر، رضا اشرف سمنانی مشاور مدیرعامل شرکت میدکو و علیرضا بختیاری، مدیرمسوول روزنامه «دنیای اقتصاد» حضور داشتند.
محمد شریعتمداری در این نشست با اشاره به افزایش ۱۱ درصدی تولید فولاد خام کشور نسبت به سال ۲۰۱۵، اظهار کرد: در این حوزه گام های خوبی برداشته ایم و توانسته ایم سهم خود را در فولاد جهان به ۱٫۱ درصد برسانیم که این مهم نشان دهنده تلاش و جدیت در فعالیتهای فولادی کشور است، ولی همچنان برای رسیدن به توازن در زنجیره فولاد باید اقدامات بیشتری انجام گیرد. او تأمین زیر ساختهای صنعت فولاد کشور را موضوع روز این صنعت برشمرد و عنوان کرد: برای این منظور به ۱۹ میلیارد یورو منابع نیاز داریم که بخش عمدهای از آن برای توسعه ریل و برق است. برای این که بتوانیم ظرفیت استفاده از ریل را که امروز ۲۸ میلیون تن است تا سال ۱۴۰۴ به ۱۰۱ میلیون تن ارتقاء دهیم، به ۱۰ میلیارد یورو سرمایهگذاری نیازمندیم. وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین از تأمین آب و برق و دیگر زیر ساختها بهعنوان نیازهای اصلی تولید فولاد نام برد و تصریح کرد: در طرح جامع فولاد تولید ۵ هزار مگاوات برق هدفگذاری شده که ۵ میلیارد یورو برای این موضوع نیاز است. از سوی دیگر تأمین آب از اولویتهای مهم توسعه فولاد است که در این راستا نیز باید اقدامات بیشتری صورت گیرد. محمد شریعتمداری با اشاره به این که بین ظرفیت تولید سنگ آهن و ظرفیت فولاد کشور فاصله جدی وجود دارد، اظهار داشت: طرح جامع فولاد باید برای اجرای طرحهای فولادی در آینده به دنبال ایجاد توازن و رفع چالش ها در زیرساختها و آمایش سرزمین باشد و اعمال مدیریت جامع در تمامی شاخص های تاثیرگذار صنعت فولاد را در دستور کار قرار دهد.

او در ادامه گفت: از موضوعات اصلی معدن جذب سرمایه است. در طرح جامع برای تجهیز معادن حدود ۶۰۰ میلیون یورو نیاز است و در زمینه فولاد نیز به ۸٫۵ میلیارد یورو منابع مالی نیاز داریم. شریعتمداری با تأکید بر ضرورت جذب سرمایهگذاری خارجی و ایجاد مشارکت های بینالمللی در حاشیه برگزاری همایش چشمانداز صنعت فولاد، اذعان داشت: با وجودی که در همه زمینهها ظرفیت ایجاد شرکتهای مشترک وجود ندارد، ولی فولاد این ظرفیت را دارد و منافع زیادی از ناحیه «جوینت ونچر»ها نصیب کشور خواهد شد. از سوی دیگر، برای بالا بردن قدرت چانهزنی در حوزه سیاسی نیز به «جوینت ونچر»های قوی نیاز داریم. محمد شریعتمداری با اشاره به این که حدود ۱۰۰ میلیون تن ظرفیت جدید در حوزه کنسانتره، گندله، فولاد خام و آهن اسفنجی در قالب ۷۳ طرح جدید قابل تحقق خواهد بود، تصریح کرد: از چالش های دیگر صنعت فولاد تأمین سنگ آهن و رکود بازار داخلی است که آینده پژوهی در موضوع فولاد و محصولات جایگزین بهعنوان یکی از موضوعات مهم این همایش میتواند در دستور کار قرار گیرد.
احیای حضور بخش خصوصی
وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه با اشاره به این که در بسیاری از بخش ها نتوانستیم خصوصی سازی واقعی را شکل دهیم، عنوان کرد: ولی در حوزه فولاد میتوانیم بخش خصوصی را درگیر کنیم که این مسئولیت به بخش دولتی و خصولتی مربوط می شود، زیرا حضور بخش خصوصی واقعی در این حوزه، اکسیری حیات بخش است.
محمد شریعتمداری با تأکید بر نقش مهم دولت در سرمایهگذاری ادامه داد: به نقش دولت بیتوجه نیستیم. اگر این بخش نبود سرمایهگذاریهای بزرگ با پیشرفت های امروزی امکانپذیر نبود. او دولت را مکلف به توانمندسازی بخش خصوصی دانست و گفت: با الگو گیری از بعضی کشورها باید بخش خصوصی واقعی را شکل دهیم، حوزه فولاد میتواند در این زمینه گام های خوبی بردارد، زیرا در جریان برخی خصوصی سازی ها زنجیره ارزش در بسیاری از زمینهها از بین رفت. شریعتمداری در ادامه خاطر نشان کرد: میزان اثربخشی اینگونه همایشها باید مورد ارزیابی قرار بگیرد و زمینههایی که در آن دارای پتانسیلهای اصلی در منطقه و جهان هستیم محور برگزاری نشستهای علمی و کارشناسانه و ایجاد تجمعهای بینالمللی شود.
جهش در چهار سال آینده
مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیئت عامل ایمیدرو نیز در این نشست با اشاره به وضعیت فولاد در سال ۹۲ اظهار کرد: در آن دوران صنعت فولاد با چالشهای عدم توازن، صادرات و… رو به رو بود، ولی اکنون در بخش صادرات به وضعیت مطلوب رسیدهایم و حفظ موقعیت کنونی در بخش صادرات از اهمیت بالایی برخوردار است، ولی همچنان در بخش توازن با چالشهایی رو به رو هستیم. رئیس هیئت عامل ایمیدرو در ادامه به نتایج حاصل از همایشهای قبلی اشاره کرد و گفت: نتایج بهدست آمده نشان دهنده آن است که در چهار سال آینده صنعت فولاد جهش خوبی خواهد داشت.
مصطفی موذنزاده نیز در این نشست با اشاره به این که طرح جامع فولاد یکی از مباحث اصلی است که سالهاست در دست تهیه است تا به این طریق چالشهایی که در این بخش وجود دارد شناسایی شود، افزود: صنعت فولاد از دره مرگ عبور کرده، اما هنوز با قله فاصله دارد. به گفته موذنزاده، در کنار بخش فولاد، سنگ آهن نیز در این سالها در دره مرگ قرار داشت، ولی هنوز نتوانسته از این چالش عبور کند. از سال ۱۹۷۰ تاکنون صنعت فولاد هشت بار با چالشهایی رو به رو شده که متأثر از اقتصاد جهان بوده است.
محمد شریعتمداری در این باره نیز با بیان این که در طرح جامع فولاد ایستا بودن مطرح نیست، بلکه باید در این زمینه به روز شد، تصریح کرد: این طرح دارای اهداف کلان بسیاری است و امکان به روز شدن در آن پیشبینی شده است. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، تلاش ما بر این بود که طرح جامع فولاد هر چه سریعتر رونمایی شود، اما این امکان نیز وجود دارد که در هشتمین همایش فولاد اقدام به رونمایی از این طرح کنیم.
مدیرعامل شرکت ایریتک نیز در خصوص طرح جامع فولاد عنوان کرد: در طرح جامع فولاد بیشتر به زیرساختها و نیازهای اساسی توجه شده و مباحث نیازهای جهانی، رقابتپذیری و کیفیت از دید پنهان مانده است. محمد ابکا مدیر عامل شرکت فولاد تکنیک نیز با بیان این که در سالهای اولیه که تدوین طرح جامع در دستور کار قرار گرفته بود با آشفتگی بسیاری در کشور رو به رو بودیم، اذعان داشت: در سال جاری در کمیته راهبردی مقرر شد تا طرح بسته و ابلاغ شود. محمود اسلامیان رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در این نشست با اشاره به این که در صنعت فولاد با یک بینظمی رو به رو هستیم پیشنهاد داد که طرح جامع فولاد در هشتمین همایش فولاد رونمایی و به سند مرجع در صنعت فولاد تبدیل گردد.
چالشهای صادراتی
یکی دیگر از موارد مطرحشده در سومین نشست کمیته راهبردی هشتمین همایش فولاد، صادرات و چالشهای پیش روی صنعت فولاد دراین زمینه بود. علیرضا شکرریز مدیرعامل پارس دیبا بنیان در این باره با اشاره به این که در صادرات توانسته ایم به اهداف پیشبینی شده دست یابیم، اظهار کرد: محدوده صادراتی کشور در زمینه فولاد گسترده است؛ به گونه ای که در حال حاضر ما به کشورهای تایوان، تایلند، ویتنام و حتی مراکش صادرات داریم و در برخی موارد به کانادا نیز توانسته ایم صادرات داشته باشیم. شکرریز در ادامه با شااره به این که برای دسترسی به بازارهای صادراتی باید ثبات رویه داشته باشیم، اظهار داشت: ثبات رویه در امر صادرات از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورتی که در بازارهای صادراتی ثبات رویه نداشته باشیم در این زمینه با چالشهای زیادی رو به رو خواهیم شد.
شکرریز در ادامه با اشاره به سایر چالشهایی که در صادرات با آن رو به رو هستیم، بیان کرد: هزینههای زیاد صادراتی یکی دیگر از چالشهایی است که در حال حاضر در این بخش با آن رو به رو هستیم. از سوی دیگر تولیدکنندگان تمایلی به تجارت از طریق گشایش اعتبار اسنادی (LC) از خود نشان نمیدهند و بیشتر به معاملات نقدی روی آوردهاند، این در حالی است که این روش در دنیا مرسوم نیست و مبادلات تجاری بیشتر بر پایه LC صورت میگیرد. به گفته شکرریز، تمایل تولیدکنندگان به مبادلات نقدی در صورتی است که مشکلی از سوی بانکها برای گشایش LC وجود ندارد، با این حال میتوان گفت استفاده از روش گشایش اعتبار اسنادی در میان واحدهای فولادی عمومی نیست.
مشاور مدیر عامل شرکت میدکو نیز در این نشست با بیان این که فولاد کالایی دارای مشخصات و پایداری است و ایران به حق از پتانسیل زیادی در این بخش برخوردار است،تصریح کرد: استفاده از پتانسیلهای این بخش در صادرات میتواند رشد زیادی در بخش معدن را به همراه داشته باشد.او معتقد است که باید گامهایی در راستای اعتمادسازی برای صادرات برداشت.
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در ادامه با بیان این که در سال گذشته در هفتمین همایش فولاد بحث صادرات ۸ میلیون تنی فولاد و تولید ۲۱ میلیون تنی فولاد مطرح شد، عنوان کرد: در حال حاضر میتوان گفت این پیشبینی قابل تحقق است. او معتقد است که نمیتوان روی بازارهای فعلی تمرکز کرد و باید به سمت بازارهای دورتر و با محصولات باکیفیتتر حرکت کنیم.
مدیرمسئول روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز در این نشست به این نکته اشاره داشت که محورهای اصلی همایش با نظرسنجی از افراد صاحب نظر در این صنعت تدوین شده است. او گفت: ایران بزرگترین واردکننده و صادرکننده فولاد در منطقه منا محسوب میشود؛ با این وجود همایشهای بینالمللی در زمینه فولاد در کشورهای دبی و ترکیه برگزار میشد، به همین علت از سال ۸۹ برگزاری همایش فولاد در ایران از سوی روزنامه «دنیای اقتصاد» شکل گرفت و به این طریق شاهد آن بودیم که همایش فولاد در منطقه به سمت ایران سوق داده شد. به گفته علیرضا بختیاری، حداقل ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر کارشناس اثرگذار خارجی در این همایش حضور دارند که این خود نقطه قوت این همایش محسوب میشود.
منبع:دنیای اقتصاد