شطرنج تاریخی در بورس تهران

شاخص کل بورس تهران روز دوشنبه در بیستمین رشد متوالی خود ۴/ ۲ درصد افزایش یافت و به رکورد ۹۷۹ هزار واحدی رسید. نزدیک شدن نماگر به مرز یک میلیون واحدی منجر به ایجاد بار روانی در بازار شد و موجی از فشار فروش را به انگیزه شناسایی سود فعال کرد. با وجود این، تقاضا عقبنشینی نکرد و با ورود مستمر پولهای خرد شاهد یک شطرنج بیسابقه در تالار سهام بودیم. در تقابل تاریخی عرضه و تقاضا، ارزش معاملات خرد در کل بازار سهام از ۲۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفت.
بورس تهران روز گذشته بیستمین روزی بود که بدون وقفه با رشد شاخص کل همراه شد. دیروز برای دقایقی بازار سهام تصمیم گرفت تا استراحت کند و از این رو خلاف روزهای معاملاتی گذشته با افزایش عرضهها مواجه شد. این وضعیت اما حدود یک ساعت بیشتر ادامه پیدا نکرد و معاملهگران بار دیگر شاهد افزایش تقاضا به ویژه به سبب افزایش جذابیت با کاهش نسبی قیمت سهمها بودند. شرایطی که سبب شد تا ضمن رشد حدود ۲۳هزار واحدی شاخص سهام، ارزش معاملات خرد سهام نیز به رکوردی تاریخی دست یابد. به عبارتی دیگر رژه نقدینگی در تالار شیشهای چنان پرصلابت شده است که هر گونه افزایش عرضه در مقابل زورآزمایی خریداران را بهدنبال دارد. دیروز این تقابل شدید سبب شد تا مجموع ارزش معاملات خرد در دو بازار بورس و فرابورس از ۲۰ هزار میلیارد تومان فراتر رود که نظیری برای آن در نیمقرن فعالیت بازار سهام دیده نمیشود.
روز گذشته هر چند شاخص سهام موفق به ارتقای ۴/ ۲ درصدی شد اما همانطور که پیشبینی میشد هر چه به ابرکانال یک میلیون واحد نزدیکتر میشود، بار روانی بیشتری بر معاملهگران بازار تحمیل میکند. این موضوع به خوبی در رفتار روز گذشته بورسبازان دیده شد. جایی که خلاف رویه گذشته در همان دقایق ابتدایی معاملات شاهد افزایش فشار عرضه و تعدیل نسبی مقدار شاخص کل بودیم. جدا از نزدیک شدن شاخص کل به مرز یک میلیون واحد، شناسایی سود بعد از کسب سودهای عجیب در ماههای اخیر نیز در افزایش صبحگاهی عرضهها بیتاثیر نبود. هرچند در ادامه قدرت ورودی نقدینگی بار دیگر به سرکوب عرضه برخاست و نتیجه این تقابل جدی میان عرضه و تقاضا عبور ارزش معاملات خرد سهام از مرز ۱۴هزار میلیارد تومان بود که در تاریخ معاملات این بازار بیسابقه بود. در فرابورس ایران نیز دیروز شرایط مشابهی را شاهد بودیم و ارزش دادوستدهای خرد در این بازار (بازار اول، دوم و پایه) به حدود ۶هزار میلیارد تومان رسید تا در مجموع دو بازار شاهد ردوبدل بیش از ۲۰ میلیارد تومانی نقدینگی باشیم. در مجموع طی معاملات روز گذشته از مجموع ۳۰۰ نماد معامله شده در بورس تهران، ۱۶۹ نماد (معادل ۵۶ درصد) در محدوده سبز تابلو به معاملات روزانه خود پایان دادند. این مهم در شرایطی رقم خورد که ۱۰۵ نماد بورسی با مازاد تقاضا و صف خریدی به ارزش ۷/ ۱۳هزار میلیارد تومان همراه شدند و در مقابل تنها شاهد صف فروش ۳۷۵ میلیارد تومانی در ۵۳ نماد بورسی بودیم.
از روز یکشنبه پذیرهنویسی نخستین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) دولتی مرتبط با سهام بانک و بیمه آغاز شد و دیروز برای دومین روز ادامه پیدا کرد. فروش بزرگی که برآورد میشود به ۱۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز داشته باشد و به دلیل تخفیف ۲۰ درصدی دولت انتظار بر این است که با استقبال گسترده مردم مواجه شود. جدا از سیاه و سفید این عرضه بزرگ سهام دولتی اما موجی از گرایش عمومی افراد برای خرید این پذیرهنویسی ایجاد شده است که حتی اشخاصی که پیش از این شناختی از بورس و سهام نداشتند با مراجعه به بانکها درصدد خریداری باقیمانده سهام دولت در بانکهای تجارت، ملت، صادرات و بیمههای البرز و اتکایی امین هستند که مقرر شده از طریق واحدهای سرمایهگذاری صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) انجام شود. پیشتر نیز در گزارشهای «دنیای اقتصاد» اشاره شد که با توجه به سقف دو میلیون تومانی برای شرکت در این پذیرهنویسی و البته ممنوعیت دوماه برای فروش بعید به نظر میرسد تا شاهد فشاری از این بابت بر معاملات بازار سهام باشیم. اما آنچه میتواند در ماههای آتی در نقش حامی بورس تهران برآید، صدور کد معاملاتی بهمنظور اجرای واگذاری بزرگ سهام دولت و نیز آزادسازی سهام عدالت است. هر چند این مهم روزهای طلایی برای بازار سهام را نوید میدهد اما لازمه حصول آن ارتقای سامانههای معاملاتی است که روز گذشته بار دیگر با اختلال همراه بود. پذیرهنویسی سهام بانکی تا ۳۱ اردیبهشت ادامه دارد.
دیروز نیز هسته معاملات بورس تهران با کندی و اختلال همراه بود و شکایت بسیاری از فعالان بازار را به همراه داشت. اختلالی که سبب شده بود تا معاملهگران با ناهمخوانی شدید قیمتها در سامانه بر خط کارگزاریها و سایت اطلاعرسانی بورس مواجه شوند. این شرایط واکنش مدیرعامل مدیریت فناوری بورس تهران را بهدنبال داشت. روحالله دهقان در این خصوص به «سنا» گفت: کندی معاملات صبحگاهی روز دوشنبه در بورس به دلیل سنگینی سفارشات خرید بود و تا ۱۰ دقیقه بعد از شروع معاملات رفع شد.
وی هرگونه اخلال در این زمینه را رد کرد و توضیح داد: ابتدای صبح و در بازگشایی نمادها چون تعداد سفارشات خرید نمادهای بورسی بسیار زیاد بود، زمان بازگشایی که معمولا حدود ۳ دقیقه طول میکشد، حدود ۱۰ دقیقه به طول انجامید و بعد از این زمان شرایط عادی شد. به هر حال این فشار تحمیل شده بر سامانه معاملات سبب شد تا ناظر بازار تصمیم به وقفه معاملات سه نماد «خگستر»، «فولاد» و «وتجارت» در ابتدای بازار گرفته و از سرگیری معاملات این نمادها را به حدود ساعت ۱۱ این روز موکول کند. در عین حال همچنان معاملات سهام تازهوارد بورس و فرابورس شامل «صبا»، «شگویا» و «غگیلا» در نبود «شستا» بعد از ۱۲:۳۰ انجام میشود تا بار اضافی بر این هسته خسته وارد نشود.