محدودیتهای صادراتی در صنعت فولاد

شاخص ها نشان میدهند که در حال حاضر تراز تجاری فولاد در بهترین موقعیت یعنی رقم ۸۵۰ هزار تن مازاد است درحالی که در گذشته این رقم تا منفی ۱۰ میلیون تن بوده است که نشان دهنده کسری بسیار زیاد تولید فولاد است.
در حال حاضر شرایط تراز تجاری افزایش خوبی داشته است و با افتتاح دو پروژه «دو و نیم میلیون تنی کنسانتره» که اخیراً از سوی معاون اول رئیسجمهوری، اسحاق جهانگیری در سنگان افتتاح شد، تأمین مواد اولیه در زنجیره فولادی نیز تا حد زیادی تکمیل شده است.
در واقع مشکلاتی که تا پیش از این در زمینه تأمین گندله وجود داشت با افتتاح طرحهای تأمین کنسانتره حل خواهد شد و حلقه معدنی نیز به حلقه فولادی متصل میگردد. در این رابطه لازم است که به چند موضوع درباره صادرات فولاد رسیدگی شود که از سوی فعالان صادرات فولاد مطرح میگردد. محسن نهاوندیان فعال و کارشناس اقتصادی در این خصوص میگوید: در واقع آمادهسازی زمینه برای فعالیتهای نورد کارانی که در زمینه صادرات کار میکنند و هم واحدهایی که به صورت ارزش افزوده بیش تر روی فولاد فعالیت دارند، به روند صادرات زنجیره فولاد کمک خواهد کرد. به عبارت دیگر در این مورد باید گفت نقدینگی که برای ضمانت گمرکی ارائه میشود لازم است آزاد شود و فعالان تولیدکننده با وثیقه های نرم تری فعالیت کنند، زیرا میتوان نیمی از این وثیقه ها را به شکل ضمانت نامه بانکی و نیمی دیگر را در قالب چک و سفته از شرکتهایی با سابقه صادرات، دریافت کرد.
محدودیتهای صادراتی در صنعت فولاد
موضوع دیگری که محسن نهاوندیان به آن اشاره کرد بحث ورود موقت است که به گفته او بحث بسیار مهمی در صادرات فولاد است، به عقیده او اتفاقی که در حال رخ دادن است این که برای خارجیها امتیازی را قائل شده ایم که آن را برای تولیدکننده داخلی قائل نیستیم، به این معنا که اگر فولاد خوزستان یا فولاد مبارکه بخواهند کالایشان را با قیمت صادراتی به یک نوردکار بدهند، به علت محدودیتهایی که وجود دارد، نمیتوانند کالایشان را یک باره به خارج از کشور صادر کنند که این مسائل بایستی مورد بررسی قرار گرفته و برطرف شوند.
در بحث روند زیست صادراتی فولاد کشور تابعی از بازار جهانی هستیم، این در حالی است که افزایش نرخ جهانی نفت و افزایش نرخ شمش و فولاد زمینههایی را برای رشد قیمتی فراهم کرده است، این در حالی است که چین برای کاهش ظرفیت اقدامات خوبی کرده بود، به گونه ای که قیمتها در بازار هند و چین نشان دهنده آن است که قیمت در حال افزایش است و در حقیقت علائمی از کاهش نرخ وجود ندارد.
این فعال و کارشناس اقتصادی با موشکافی مشکلاتی که صادرکنندگان فولاد با آن دست به گریبان هستند، عنوان می کند: در حال حاضر مشکل دیگری که صادرکنندگان فولاد با آن دست و پنجه نرم میکنند بحث دریافت ال-سی است، در این باره خیلی از شرکتها و حتی در منطقه آسیا هنوز روابط بانکی قوی با ایران ندارند و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که هنوز برطرف نشده است.
ضعفهای مراوده بانکی با آسیا
محسن نهاوندیان با اشاره به بانکهایی که با ایران همکاری میکنند، میگوید: در این زمینه بانکهای «هامبورگ»، «بلفیوس بلژیک» و «ایای اچ» همکاری های خوبی با ایران دارند، از سوی دیگر دلیل این که صادرات فولاد به اروپا در یک دوره با رشد خوبی همراه شد را باید در مزیت سیستم بانکی که در اروپا ایجاد شد، چه در زمینه بانکهای ایرانی و چه در دیگر بانک ها دید ولی بانکهای آسیایی که با وجود مشکلاتی که به هر شکل وجود دارد در حال همکاری با ایران هستند و در کشورهای مالزی، اندونزی، فیلیپین، تایوان و تایلند هستند، در میان هیچ کدام از این بانکها، بانک قوی وجود ندارد که بتواند بحث انتقال ال سی را انجام دهد.
در این خصوص لازم است سیاست گذارانی که بحث صادرات را تأمین میکنند، میتوانند چه در غالب سیستم بانکی و چه در غالب شرکتهای کارگزاری (زمانی که یک صادرکننده از مشتری خود یک السی دریافت میکند)، این السی را بهعنوان وثیقه قبول کنند و به پشتوانه ال سی انتقال اعتبار جهت تأمین مواد اولیه را انجام دهند.
وی در ادامه افزود: گرچه دریافت ال سی از مشتری آسیایی کار دشواری نیست ولی این نگرانی وجود دارد که طرف مقابل نمیتواند این ال سی را به بانکهای طرف ایرانی انتقال دهد، یعنی در این میان مشکل کیفی و حتی مشکل سیاسی وجود ندارد، بلکه مشکل این است که عنوان میشود در رکوردهایمان به دلیل «آدیت»هایی (ممیزیهای بینالمللی) که میشویم نمیخواهیم تجارت با ایران را نشان دهیم.
در این خصوص اگر بانک توسعه صادرات بتواند در این زمینه یک شرکت تخصصی معرفی کند که بتواند السی مشتریان ایرانی را بهعنوان وثیقه دریافت کند، میتواند به پشتوانه آن (چه ارزی و چه ریالی) این اعتبار را با دریافت یک کارمزد به صادرکنندگان انتقال دهد. در حقیقت در صورتی که این کار به شکل تخصصی برای بانک توسعه صادرات صورت گیرد بازار صادراتی آسیای جنوب شرقی هم برای فولاد ایران بسیار مستعد خواهد بود.
منبع:دنیای اقتصاد