کمای موقتی قیمت در بازار
شرایط رکودی و ثبات قیمت ها در بازار فولاد از یک طرف و وجود واسطههایی که هر کدام در این شرایط در پی گرم کردن بازار خود به وسیله پیشنهادهای قیمتی نا متعادل هستند از سوی دیگر، بازار را در حالت «کما» فرو برده است، به گونه ای که در این مورد پرسشی مطرح میشود: «چرا بازار آهنآلات ایران به «نقطه تعادل» دست پیدا نمیکند؟»
قبل از پاسخ به این سؤال بهتر است تعریف سادهای از نقطه تعادلی را بیان کنیم. تعریف نقطه تعادل در بازار فولاد را میتوان به شرایطی اطلاق کرد که طبق آن قیمت بر مبنای نرخ جهانی محاسبه شود، ولی با توجه به رکود حاکم در بازار فولاد به نظر می آید در شرایط کنونی امکان رشد نرخ بیشتر از ۲۵۰۰ تومان برای میلگرد وجود نخواهد داشت، به دو علت: «ناامنی اقتصادی» و «دستور ابلاغ شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت»؛ این دو نقلی است از سوی فعالان بازار فولاد تا قیمتها از یک میزان مشخص بالاتر نرود.
پیش از این و در گزارش منتشر شده در روز پنجشنبه ۱۴ دی، به این نکته اشاره شده بود که افزایش نرخ آهنآلات در ابتدای ماه دی، استقبال خریداران فولاد و حمل کالاها به خارج کارخانههای تولیدی و انبارها سبب شد میزان تقاضا از عرضه بیشتر گردد. با این حال اکنون باید گفت بازار در حال طی روندی معکوس است.
چگونگی رونق مجدد بازار فولاد
پیشی گرفتن عرضه از تقاضا در بازار آهنآلات در مدت اخیر سبب رقابت منفی و افت قیمت در صنعت فولاد شد، در ادامه انتقال کالا از انبارها به سمت بازار و کاهش قیمتی که با توجه به «خرید با قیمت پایین» سبب مشخص نشدن قیمت واقعی کالاها میشود، گریبان بازار فولاد را گرفته است. در ادامه و در توضیح و درمان روندی که در بالا راجع به آن توضیح داده شد باید منتظر ماند تا این روند تزریق محصول به بازار در بخشهایی به مرور کم تر شود و بازار با توجه به رشد نرخ ارز و تمایل کارخانهها به صادرات، قیمت خود را تثبیت کند.
چنانچه پیش از این از سوی فعالان و بازاریان صنعت فولاد این نوید داده شده بود که رونق نسبی در ماه اسفند رخ خواهد داد، زیرا در آن بازه زمانی دیگر کالاهایی با قیمت پایین در بازار وجود ندارد و نیز تولیدی برای بازار داخل در نظر گرفته نشده است؛ در این خلأ است که مجدداً سرمایههای خارج شده از بدنه فولاد به این بازار بازگشته و باعث رونق و فعالیت مجدد می گردد.
امنیت مصرفکننده با خطر مواجه است؟
روز سهشنبه گذشته در گزارشی اشاره داشتیم که امنیت مصرفکننده در شرایط «نوسان قیمتی» که در بازه زمانی میان مدت رخ داده است به خطر میافتد، یعنی تصمیمگیری او دچار اختلال میشود، به این معنا که عرضهکننده روند تصمیمگیری طرف تقاضا را دچار اختلال میکند، اکنون با توجه به وضعیتی که وجود دارد این روند چگونه قابل تحلیل است؟ در پاسخ به چرایی این موضوع عنوان میشود که زمان کنونی در بازار فولاد برههای نیست که عرضهکننده بخواهد در تصمیمات مصرفکننده تأثیرگذار باشد و به نوعی نمیتواند بازار را دستکاری کند، در این خصوص باید گفت بازار در مقاطع فولادی به حدی اشباع شده که حتی دفاتر رسمی خود را عقب کشیدهاند. همه دفاتر رسمی اعلام میکنند کاهش قیمتی نداشتهاند، اما در بازار به اندازه نسبتاً زیادی افت قیمتی مشاهده میشود.
در این میان، مصرفکننده هم طبیعتاً باهوش است و اقدام به خرید میکند، حتی اگر بازارسازی و تصمیمسازی در یک ماه قبل بود، اما در حال حاضر واسطهها به کارخانهها فرصت بازار سازی را نمیدهند، چون اکنون رکود کامل در بازار آهن مشاهده میشود و اگر مصرفکننده واقعی اقدام به خرید کند بهترین زمان را انتخاب کرده است، زیرا همیشه عنوان میشود که «زمان رکودی بهترین وقت خرید است» و با خارج شدن از رکود دیگر فرصتی به مصرفکننده داده نمیشود که بتواند به بهترین نحو خرید کند.
نقطه تعادل بازار فولاد کجاست؟
با کاهش قیمت در وضعیت رکودی حال حاضر، پیشبینی میشود که تقاضا وارد بازار شود، با ورود تقاضا، قیمت تقویت خواهد شد، ولی این سؤال مطرح می شود که در حال حاضر با توجه به اتفاقات موجود واقعاً نقطه تعادل در بازار کجا است؟ فعالان بازار فولاد از اصطلاح «بازار خیلی گرم» یا «بازار خیلی سرد» استفاده میکنند. به گفته آن ها وضعیت اقتصادی کشور و در سطح جزئیتر شرایط اقتصادی بازار آهن به شیوهای بوده که یا خیلی گرم بوده که همگان را معترض کرده یا خیلی سرد بوده است، به چه معنا؟ سرد بودن و رکود بازار، ضرر خود را مستقیماً متوجه تولیدکنندگان خرد میکند، به گونه ایکه باید گفت در چند ماه اخیر سه کارخانه متوسط و کوچک فولادی تعطیل یا ورشکسته شدهاند، به این دلیل که استاندارد کالاهای تولیدی در این کارخانهها طوری نیست که بتوانند اقدام به صادرات کنند، در این شرایط مجبورند در بازار داخل خرید و فروش کنند. به همین دلیل و در وضعیتی که بازار در شرایط رکودی است فولادکاران پاییندستی متضرر میشوند.
از طرفی فعالان بازار آهنآلات و مقاطع فولادی بارها این نوید را دادهاند که بازار در اوایل بهمن به روند مثبت بازخواهد می گردد و همچنین بیان شده که صد در صد در آن شرایط خلأیی متوجه بازار خواهد شد، چون کارخانههای بزرگ برای محصول شمش خود «تعهد صادرات» دادهاند، در این شرایط بازار با کمبود شمش داخلی رو به رو خواهد شد و تا رسیدن مجدد به شرایط تعادلی نیاز به زمان خواهد بود؛ از این رو وزارت صنعت، معدن و تجارت در چند روز اخیر به دنبال این بوده که خلأهای موجود را از این طریق مرتفع کند و از این ناحیه تهدیدی برای بازار ایجاد نگردد؛ زیرا اگر در آینده دور یا نزدیک خلأ وجود کالایی در زمینه آهنآلات ایجاد شود، قیمت بهطور افسار گسیخته صعود خواهد کرد.
محرکهای تعادلی بازار چیست؟
اما پرسش دیگری که در این جا مطرح میشود آن است که هم نرخ ارز و هم قیمتهای جهانی در بازار فولاد افزایشی است و به نوعی میتوان گفت دورنمای بازار فولاد مثبت است، چه چیزی میتواند این روند را تعدیل کند؟ محرکهای دیگری که بازار را به تعادل میرسانند چه مواردی هستند؟
به گفته فعالان بازار فولاد در این زمینه «ایجاد امنیت سیاسی» از مؤلفههایی است که میتواند در دستیابی بازار به نقطه تعادلی کمک کند، در ادامه از مولفههای دیگری که در صورت ناامنی سیاسی ایجاد می شود میتوان به ناآرامیهایی اشاره داشت که در سطح جهانی متوجه اقتصاد و در این گزارش مشخصاً در اقتصاد فولاد است. به گونه ای که سیاستهای تحریمی جهانی و تهدیداتی که متوجه بازار خواهد شد از مهمترین پسلرزههای ناامنی سیاسی است.
فعالان بازارهای فولادی با توجه به رشد نرخ جهانی فولاد و همین طور افزایش نرخ ارز بر این باورند، یکی از عواملی که سبب کشیده شدن ترمز قیمتهای داخلی فولاد شده است را باید در مسائل «سیاسی و اقتصادی منطقه» جستوجو کرد. این فعالان مسائل روانی موجود در بازار را عاملی در جهت تأخیر بازار در روند دستیابی به نقطه تعادل میدانند و عامل دیگر را «دستور» عنوان میکنند. در توضیح این موضوع باید گفت طبق دستور، این فعالان اجازه ندارند قیمتها را از یک میزان مشخص بالاتر ببرند.
منبع:دنیای اقتصاد