ترکیه بزرگترین تولیدکننده فولاد خام منطقه
خاورمیانه از نظر سرعت رشد تولید فولاد خام، یکی از مناطق اول دنیا محسوب میشود؛ بهنحوی که در سال ۲۰۱۶ مقام اول را از این لحاظ در دنیا کسب کرد.
رشد سریع توسعه زیرساختها و توسعه همهجانبه کشورها در این منطقه جذابیت سرمایهگذاری در بخش تولید فولاد را افزایش داده است. ترکیه بهعنوان بزرگترین تولیدکننده منطقه، بهطور میانگین در بازه سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ سهمی حدود ۵۶ درصدی از تولید فولاد خام را در اختیار داشت، در این بازه زمانی خاورمیانه با صادرات حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تنی سهم حدود ۷ درصدی از تجارت جهانی را داشته است.
ترکیه در سال ۲۰۱۶ با تولید حدود ۳۳ میلیون تن فولاد خام، سهم ۵۲ درصدی از تولید ۶۴ میلیون تنی منطقه را در اختیار داشت. ایران و عربستان نیز به ترتیب با تولید ۱۸ و ۵٫۵ میلیون تن فولاد خام و سهم ۲۸ و ۸٫۵ درصدی در جایگاههای بعدی قرار گرفتند. سهم تولید هر یک از کشورهای منطقه در سالهای اخیر در نمودار ۱ نشان داده شده است. همانطور که در نمودار دیده میشود، ترکیه بهعنوان بزرگترین تولیدکننده منطقه، بهطور میانگین در بازه سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ سهمی حدود ۵۶ درصدی از تولید فولاد خام را در اختیار داشته است.
در این بازه زمانی سهم این کشور با روند کاهشی همراه بود. این کاهش سهم از تولید منطقه با وجود افزایش تولید فولاد ترکیه، به دلیل افزایش تولید ایران بود. ایران در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ به طور میانگین ۲۵ درصد از تولید فولاد خام در منطقه را در دست داشته است. تولید ایران از حدود ۱۲ میلیون در سال ۲۰۱۰ به ۱۸ میلیون در سال ۲۰۱۶ رسید و این رشد همچنان ادامهدار است.
عربستان، قطر و امارات نیز بهترتیب با تولید میانگین سالانه حدود ۵، ۲٫۴ و ۲٫۳ میلیون تن جایگاههای بعدی را اتخاذ کردند. تولید فولاد خام در ایران و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به دلیل دسترسی به منابع ارزان انرژی و گاز طبیعی، بر پایه احیای مستقیم و استفاده از آهن اسفنجی شکل گرفته است و تکنولوژی تولید فولاد به صورت ریختهگری پیوسته است و عمدتا با استفاده از کورههای الکتریکی (EF) انجام میشود. اما در ترکیه به دلیل عدم بهرهمندی از گاز طبیعی، حدود ۳۵ درصد از کل تولید در کوره بلند و ۶۵ درصد نیز با استفاده از ذوب قراضه در کورههای الکتریکی صورت میگیرد.
میانگین تجارت جهانی فولاد خام دنیا (محصولات نیمهساخته) در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ حدود ۵۵ میلیون تن در سال بوده است که از این میان حجم صادرات فولاد خام ترکیه در سالهای اخیر کاهش قابل ملاحظهای داشته است. صنایع فولاد ترکیه ابتدا با هدف تأمین فولادهای ساختمانی مورد نیاز در توسعه زیربناهای ابتدایی شهری و روستایی این کشور ایجاد شد، اما پس از مدتی ترکیه به بزرگترین تولیدکننده محصولات طویل در منطقه خاورمیانه مبدل شد. ناگفته نماند که این موازنه به سرعت در حال تغییر است. صنایع رو به رشد ترکیه تمایل روزافزونی به مصرف محصولات تخت فولادی از خود نشان میدهند. نیاز روزافزون صنایع اتومبیلسازی، ماشینسازی و کالاهای خانگی این کشور باعث شده تا از حجم صادرات محصولات نیمهساخته این کشور کاسته شود و سرمایهگذاریها در بخش محصولات نهایی از جمله انواع ورقهای فولادی افزایش یابد.
در مقابل، کشورهای ایران و عمان در سالهای اخیر جایگاه خوبی در صادرات محصولات نیمهساخته بهدست آوردهاند. در نمودار شماره ۲ سهم کشورهای منطقه از صادرات فولاد خام منطقه نشان داده شده است. در این نمودار کاهش حجم صادراتی ترکیه و افزایش سهم ایران قابل مشاهده است. طی سال ۲۰۱۶ ایران با صادرات حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تنی و سهم حدود ۴۸ درصدی، عمان با صادرات ۷۵۰ هزار تنی و سهم ۱۴ درصدی و در نهایت ترکیه با صادرات حدود ۲۳۲ هزار تن فولاد خام و سهم ۴ درصدی از صادرات منطقه را در دست داشتند. سهم کشور امارات و قطر نیز به ترتیب ۱۴ و ۱۱ درصد برآورد شد.
منبع:اخبارفلزات