زیان‌دهی صنایع فولادی در صورت تداوم قطع برق و گاز/ فولاد ایران می‌تواند در جایگاه هفتم جهان قرار گیرد

دکتر بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در سرمقاله شماره نشریه تخصصی چیلان بیان کرد:صنعت فولاد ایران که در زمان پایه‌گذاری، با ظرفیتی کمتر از یک میلیون تن تولید آغاز بکار کرده است، اکنون با ظرفیت ۳۰ میلیون تن تولید توانسته جایگاه جهانی خود را به رتبه دهم برساند.

این در حالی است که پتانسیل صنعت فولاد ایران بیش از ۴۰ میلیون تن تولید سالانه است که درصورت برداشته شدن محدودیت‌ها و تولید ۴۲ میلیون تن در سال، جایگاه خود را از رتبه دهم ارتقا داده و در رتبه هفتم جهان قرار خواهد گرفت.

به گزارش می‌متالز، دکتر بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، بیان کرد: صنعت فولاد ایران که در زمان پایه‌گذاری، با ظرفیتی کمتر از یک میلیون تن تولید آغاز بکار کرده است، اکنون با ظرفیت ۳۰ میلیون تن تولید توانسته جایگاه جهانی خود را به رتبه دهم برساند. این در حالی است که پتانسیل صنعت فولاد ایران بیش از ۴۰ میلیون تن تولید سالانه است که درصورت برداشته شدن محدودیت‌ها و تولید ۴۲ میلیون تن در سال، جایگاه خود را از رتبه دهم ارتقا داده و در رتبه هفتم جهان قرار خواهد گرفت؛ رتبه‌ای بالاتر از سه کشور برزیل با تولید سالانه ۳۶ میلیون تن و آلمان و ترکیه با تولید حدود ۴۰ میلیون تن؛ بنابراین در صورتی که زیرساخت‌ها و حمایت‌های لازم از این صنعت صورت بگیرد، فولاد ایران این آمادگی را دارد که ظرفیت خود را به ۴۲ میلیون تن برساند و در جایگاه هفتم جهان قرار گیرد.

اهمیت وجود معادن سنگ آهن و دسترسی به منابع انرژی برق و گاز در کشور، جزو مزیت‌های نسبی تولید فولاد در ایران در نسبت با سایر کشور‌ها بوده است که در عمل نیز منجر به این شده که ایران جزو بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در سطح جهان شناخته شود. از این رو در برنامه توسعه کشور و در سند چشم انداز ۲۰ ساله برای افق ۱۴۰۴، ظرفیت ۵۵ میلیون تن نیز دیده شده است که به صورت پیش فرض، مقرر شده که در حدود ۳۰ الی ۳۵ میلیون تن فولاد به داخل کشور اختصاص یابد و ۲۰ میلیون تن نیز وارد بازار‌های صادراتی شود. درصورت تحقق این موضوع، صنعت فولاد می‌توانست بعد از نفت، جایگاه ویژه‌ای را در تأمین ارز، تولید اشتغال و توسعه صنعتی کشور داشته باشد.

یکی از عواملی که مانع افزایش ظرفیت فولاد کشور تا سال ۱۴۰۴ شده است، چالش تأمین انرژی است. در این میان، گاز به عنوان یکی از مهمترین انرژی‌های مورد نیاز صنعت فولاد به شمار می‌رود؛ صنعتی که برخلاف بسیاری از کشور‌ها که انرژی مورد نیاز خود را از زغال سنگ استخراج می‌کنند، بر مبنای روش تولید احیای مستقیم قرار گرفته است که گاز و برق مصرف می‌کند.

اگر برق و گاز به عنوان انرژی‌های مورد نیاز صنعت فولاد ایران محدود شوند، طبیعتاً این صنعت نیز دچار محدودیت خواهد شد. اکنون بیش از ۴۰ میلیون تن ظرفیت نصب شده و آماده به کار وجود دارد که به دلیل نبود انرژی کافی در فصول تابستان و زمستان، بهره برداری از این ظرفیت، امکانپذیر نیست.

رفع این گلوگاه و مانع جدی جهش تولید به دست شرکت‌های زنجیره آهن و فولاد کشور نیست، با این حال آنان می‌توانند در قالب انفرادی یا کنسرسیومی، نیروگاه ایجاد کرده و برق مورد نیاز خود را تأمین کنند. این کار تاکنون نیز امکانپذیر بوده و برخی شرکت‌های فولادی مثل فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و … در این راستا اقداماتی به ثمر رسانده اند. این درحالی است که این وظیفه برعهده وزارت نیرو است؛ با این حال شرایط به گونه‌ای است که این شرکت‌ها برای پایدار ماندن تولید خود، مجبور به تولید برق هستند!

اما در خصوص محدودیت‌های شرکت‌های فولادی در خصوص تأمین گاز، این منبع انرژی در اختیار بخش خصوصی نیست و فولادسازان امکان ورود به این بخش را ندارند. به این علت که میادین گازی در دست وزارتخانه نفت و شرکت ملی گاز است و سرمایه گذاری نیز برعهده همین بخش از دولت قرار دارد.

بدین ترتیب، در صورتی که نیاز فولادسازان به گاز رفع شود، تا سه سال آینده می‌توانیم ظرفیت تولید فولاد را به میزان ۵۰ درصد افزایش داده و به ۴۵ میلیون تن تولید در سال دست یابیم که گام بسیار بزرگی به شمار می‌رود./چیلان